اثر کلش گندم و کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد سیر (.alluim sativum l)

سیر (alluim sativum l.) از جمله گیاهان دارویی و صنعتی با ارزشی است که از دیرباز کشت آن در ایران مورد توجه بوده است. به منظور بررسی اثر مقادیر مختلف کلش گندم و کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد سیر، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 91-1390 انجام شد. تیمارها شامل چهار سطح کلش گندم (صفر، 5، 10 و 15 تن در هکتار) و چهار سطح کود نیتروژن (صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) بودند. نیتروژن به صورت اوره قبل از کاشت به خاک اضافه شد. نتایج نشان داد که اثرات ساده و متقابل مقدار کلش و کود نیتروژن بر وزن خشک برگ، اجزای عملکرد، عملکرد بیولوژیکی و اقتصادی و شاخص برداشت سیر معنی­دار بود. با افزایش مقدار کلش از صفر تا 10 تن در هکتار به خاک، خصوصیات رویشی، اجزای عملکرد و به تبع آن عملکرد سیر افزایش و پس از آن با افزوده شدن بیش از این میزان کلش به خاک، به دلیل کاهش موقتی دسترسی به نیتروژن تحت تأثیر افزایش جمعیت و فعالیت ریزموجودات خاکزی، میزان این صفات کاهش یافت. بیشترین و کمترین عملکرد اقتصادی به ترتیب برای تیمار 10 تن کلش در هکتار و مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار (2/112 گرم بر متر مربع) و مصرف 15 تن در هکتار کلش و بدون مصرف نیتروژن (8/24 گرم بر متر مربع) حاصل شد. افزوده شدن کود نیتروژن به خاک با تحریک رشد رویشی، بهبود خصوصیات رشدی، عملکرد و اجزای عملکرد سیر را به دنبال داشت.